IDEA

Think tank “Dialog i Pojednanie” powołany został przez Fundację Dom Pokoju we wrześniu 2024 roku. Kontekst jego powołania tworzą relacje polsko – ukraińskie w społeczności lokalnej Wrocławia oraz rejestrowane przez Fundację sytuacje, które mają wpływ na te relacje. Zamysłem było połączenie przedstawicieli/ek środowiska akademickiego i instytucji polityki pamięci ze środowiskiem organizacji pozarządowych oraz osób, które we Wrocławiu pracują na rzecz pojednania, równego traktowania i praw obywatelskich. Jako eksperci i ekspertki w swoich obszarach współpracują na rzecz relacji polsko – ukraińskich, szukając jednocześnie rozwiązań, które mogłyby zostać przeniesione na relacje z innymi mniejszościami narodowymi i etnicznymi.

Wszystkie cele i zadania Think tanku zostały wypracowane przez utworzoną grupę.

KONTEKST

Osoby tworzące Think tank należą do pokolenia urodzonych wiele lat po II wojnie światowej. Nasze działania to kontynuacja wysiłków poprzednich pokoleń w naprawie relacji polsko-ukraińskich – na bazie ich doświadczeń i z szacunkiem dla ich dokonań, ale i świadomością, że wciąż pozostaje wiele do dokonania, zwłaszcza gdy obecne okoliczności stawiają w tym obszarze całkowicie nowe wyzwania. Pomimo trudnych momentów we wspólnej historii, naszą intencją jest szukanie takich obszarów, które budują zgodę. Jednocześnie zdajemy sobie sprawę z wyzwania, które stoi przed nami. Głównym wyzwaniem będzie znalezienie sposobu budowania narracji, która pozwoli na dostrzeżenie i poszanowanie narodowych historii, przy jednoczesnej gotowości do mówienia i bronienia prawdy, nawet bolesnej. Ważne jest jednak, by nie ograniczać się jedynie do perspektywy przeszłości, lecz dostrzegać także nowe wyzwania wynikające ze współczesnej rzeczywistości i przyszłości. Kluczowe jest zatem by pamiętając o ciężarze dawnych podziałów, nie zamykać perspektywy myślenia o stosunkach polsko-ukraińskich w historycznych ramach, lecz mieć również odwagę do myślenia o nich w szerszym, długofalowym wymiarze i adekwatnie odpowiadać na codzienne wyzwania teraźniejszości. Po 2022 r. wraz z napływem uchodźców wojennych z Ukrainy, kwestia narastających animozji narodowościowych nabrała zdecydowanie innego charakteru. Około 1/5 mieszkańców stolicy Dolnego Śląska to obywatele i obywatelki Ukrainy. Wrocławianie z wielkim poświęceniem przyjęli osoby z doświadczeniem uchodźczym, często we własnych domach. W tym kontekście w przestrzeni publicznej, szczególnie w mediach społecznościowych, zaczęły pojawiać się antyukraińskie hasła, często nieprawdziwe informacje. Zależy nam aby wszyscy mieszkańcy/nki Wrocławia czuli się w mieście bezpiecznie a relacje sąsiedzkie były budowane w duchu szacunku.

DZIAŁANIA

Podstawą prac Think tanku jest porządek prawny Rzeczypospolitej Polskiej i Unii Europejskiej a także zasada równowagi praw i obowiązków wszystkich osób, które mieszkają w naszym mieście.

Powołanie Think tanku ma charakter długofalowy i nie ma określonego czasu trwania
Zakończyć lub zawiesić jego działanie może jedynie Fundacja Dom Pokoju
Think tank może powołać tematyczne grupy robocze i dopraszać do nich ekspertów i ekspertki
Wszystkie wypracowane przez Think tank dokumenty są własnością intelektualną Think tanku.

GRUPA ZAŁOŻYCIELSKA

Maciej Bachryj (Instytut Studiów Europejskich UWr), Wojciech Iwanowski (Fundacja Obserwatorium Społeczne), Andrzej Jerie (Centrum Historii Zajezdnia), Aleksander Krejckant (doktorant w Szkole Doktorskiej UWr, Kolegium Nauk o Polityce i Administracji ), Alina Szeptycka (Pełnomocniczka ds. Równego Traktowania UM Wrocław), Joanna Wajda, Dorota Whitten i Maja Zabokrzycka (Fundacja Dom Pokoju), Artem Zozulia i Igor Lisin (Fundacja Ukraina) Eugeniusz Gosiewski, Dominik Rozpędowski (Stowarzyszenie Odra-Niemen), Łukasz Kamiński (historyk, Uniwersytet Wrocławski/Ossolineum) radca prawny Katarzyna Sobańska-Laskowska (Komisja Praw Człowieka Okręgowej Izby Radców Prawnych we Wrocławiu oraz Wyższa Szkoła Prawa we Wrocławiu).

CELE

długofalowy: zapobieganie eskalacji napięć i wzajemnej niechęci
tworzenie przestrzeni do dialogu
tworzenie zaplecza eksperckiego dla władz samorządowych i innych instytucji publicznych
deradykalizacja środowisk skrajnych
zapobieganie dezinformacji
budowania modelu współpracy i integracji do wykorzystania w innych miastach

FORMY DZIAŁAŃ

monitorowanie relacji polsko-ukraińskich, ewentualnych incydentów, w szczególności poprzez realizowanie projektów badawczych
opracowywanie i upowszechnianie wiedzy, analiz, raportów i rekomendacji – współpraca instytucjonalna z samorządami oraz innymi podmiotami i instytucjami publicznymi
rzecznictwo na rzecz zmian systemowych
działania edukacyjne: opracowywanie materiałów edukacyjnych, rekomendacji dla edukatorów etc.
inicjowanie dialogu
wypracowanie postulatów dla niekonfrontacyjnego języka służącego do mówienia o historii z szacunkiem dla prawdy,
badania sytuacji (potrzeb, zagrożeń, interesariuszy)
zabieranie głosu w przestrzeni publicznej

ZASADY DZIAŁANIA THINK TANKU

TT prowadzi działania w oparciu o stałą grupę założycielską.
Spotkania TT odbywają się co najmniej raz w miesiącu zgodnie z przyjętym przez Zespół harmonogramem.
Prace TT opierają się na zasadach dialogu i zaufania. Przy rozbieżnościach stanowisk członkowie i członkinie dążą do znalezienia rozwiązania na które wszystkie osoby lub większość grupy ma zgodę przy zachowaniu prawa do zdania odrębnego.
W sprawach bieżących Zespół kontaktuje się mailowo lub poprzez komunikator grupowy.
W przypadku zasadności wydania pilnego stanowiska informacje zostaną przesłane drogą mailową z zakreślonym terminem przesyłania zastrzeżeń, uwag czy komentarzy.
W toku prac TT może powoływać grupy robocze dedykowane konkretnym zagadnieniom i korzystać ze wsparcia ekspertów zewnętrznych
TT może rozszerzyć grono stałych członków

osoba z Grupy proponuje kandydaturę nowego członka
propozycja jest dyskutowana
osoba przedstawicielska kandydata prezentuje działalność organizacji i jej motywację do działania w Grupie
przyjęcie do grupy przez głosowanie – konsensus
osoba wprowadzająca jest odpowiedzialna za wdrożenie nowej osoby członkowskiej w wypracowane wartości, zasady, strategię i framework oraz dotychczasowe działania

Udział w TT opiera się na zasadzie dobrowolności. Każda z osób jak i organizacji członkowskich biorąca udział w pracach TT ma prawo rezygnacji.
Działania TT prowadzone są jako wolontariat osób zaangażowanych w jego funkcjonowanie. W przypadku pozyskania środków zewnętrznych będą realizowane na podstawie umów cywilno-prawnych.
Publikacje / oświadczenia podpisywane będą jako Think Tank w składzie…, w celu zaznaczenia autorstwa.

OSOBY TWORZĄCE THINK TANK

dr hab. Maciej Bachryj

adiunkt w Instytucie (wcześniej Katedrze) Studiów Europejskich, w Zakładzie Europejskich Procesów Politycznych UWr. Zatrudniony na Uniwersytecie wrocławskim od 2008. W latach 2020-2024 członek zespołu kierowniczego Katedry/Instytutu. Jego działalność naukowa obejmuje interdyscyplinarne podejście do analizowania procesów politycznych, łącząc elementy nauki o polityce, językoznawstwa, psychologii i filozofii. Prowadzi zajęcia m.in. z zakresy psychologii społecznej i międzykulturowej oraz mediacji i negocjacji.

Eugeniusz Gosiewski

Magister Akademii Muzycznej we Wrocławiu. Od roku 1991 pracuje jako trener i doradca, m.in. na Uniwersytecie Ekonomicznym we Wrocławiu, w międzynarodowym projekcie Socialsme. Od 2002 członek Zarządu Głównego Stowarzyszenia Odra-Niemen. Odpowiada za projekty związane z regrantingiem i opieką nad miejscami pamięci narodowej. Od 2014 ekspert oceniający wnioski o dofinansowanie w konkursach dotacyjnych na terenie Polski. Był członkiem Rady Nadzorczej spółki zarządzającej Stadionem Narodowym w Warszawie (egzamin państwowy w Ministerstwie Skarbu Państwa w roku 2003). Współautor dwóch wydawnictw pod redakcją prof. Grażyny Światowy z Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Autor artykułów do mediów branżowych i pozarządowych. Odznaczony przez Prezydenta RP – za działalność społeczną – Srebrnym Krzyżem Zasługi.

Wojciech Iwanowski

Urodzony w 1989 roku. Z wykształcenia teolog i pedagog. Redaktor naczelny miesięcznika „Nowe Życie”, którego wydawcą jest Archidiecezja Wrocławska. Absolwent podyplomowych studiów Zarządzanie w organizacjach pozarządowych. Projekt menadżer. Zaangażowany w ruch ekumeniczny. Interesuje się filozofią i nauczaniem społecznym Kościoła. Zawodowo związany z Fundacją Obserwatorium Społeczne.

dr Andrzej Jerie

Doktor nauk o komunikacji społecznej. Producent filmowy i menager kultury. Od 2023 r. dyrektor Ośrodka „Pamięć i Przyszłość”. Współtworzył wystawę główną Centrum Historii Zajezdnia „Wrocław 1945–2016”, autor nowoczesnych wystaw historycznych m. in. innowacyjnej multimedialnej ekspozycji „Zajezdnia strajkuje” (prezentowana w CHZ na 40-lecie powstania NSZZ „Solidarność”). Zarządzał procesem produkcyjnym i pracami koncepcyjnymi kilkudziesięciu prezentowanych w Polsce i zagranicą wystaw historycznych m. in. nagrodzonej w plebiscycie Wydarzenie Historyczne Roku wystawy „Wrocław pamięta. 40. rocznica wprowadzenia stanu wojennego”, „Raj doczesny komunistów”, „Solidarność. Pomoc. Wolność”, „Misja USA”. Interesuje się alpinizmem i narciarstwem wysokogórskim.

dr Łukasz Kamiński

Historyk, absolwent i wykładowca Uniwersytetu Wrocławskiego. Zajmuje się historią komunizmu i oporu przeciwko niemu, a także zagadnieniami związanymi z pamięcią zbiorową i upamiętnianiem przeszłości. Przez wiele lat pracował w Instytucie Pamięci Narodowej, w tym w latach 2011-2016 jako prezes IPN. 2017-2021 przewodniczył Platformie Europejskiej Pamięci i Sumienia, a od 2022 dyrektor Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. Od wielu lat zaangażowany w polsko-ukraiński dialog historyków.

Aleksander Krejckant

Doktorant w kolegium nauk o polityce i administracji, w szkole doktorskiej UWr. Zajmuje się filozofią polityki i radykalizmem politycznym. W latach 2013-2018 Kierownik Główny Obozu Narodowo-Radykalnego. Jest wiceprezesem Fundacji Inicjatyw Społecznych „Reorientacje”. Do jego zainteresowań naukowych należą: filozofia polityki, radykalizm polityczny, populistyczne strategie komunikacji politycznej, europejski wymiar współpracy ruchów nacjonalistycznych.

Igor Lisin

Socjolog, MBA, trener międzykulturowy, menedżer projektów. Wiceprezes Zarządu Fundacji Ukraina. Posiada 15 letnie doświadczenie w zarządzaniu projektami i zespołem wielokulturowym. Członek Rady Sieci Mapuj Pomoc i grupy roboczej przy zespole międzyresortowym ds. migracji MSWiA. Absolwent MBA Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Szkoły Trenerów Biznesu „Akademia SET” oraz Akademii „Profesjonalny menedżer NGO”. Zaangażowany w budowanie koalicji organizacji migranckich i współpracy międzysektorowej na rzecz tworzenia strategii i polityk integracyjnych, był członkiem rady doradczej NGO Forum “Razem” zajmującego się koordynacją w Polsce odpowiedzi na kryzys humanitarny wywołany wojną w Ukrainie. Aktywnie rzeczniczy w procesie tworzenia polityk integracyjnych oraz migracyjnych od szczebla lokalnego po europejski. Jako socjolog prowadził i koordynował badania dotyczące migracji oraz zaangażowania młodzieży w działania społeczne i obywatelskie w Polsce. Był członkiem Komitetu Sterującego w badaniu „Zobowiązania lokalizacyjne Wielkiego Porozumienia: Studium przypadku Polski” – inicjatywie analizującej lokalizację działań w odpowiedziach humanitarnych.

Dominik Rozpędowski
Socjolog. Studia magisterskie ukończył na Uniwersytecie Wrocławskim. Od 2014 roku działa w Stowarzyszeniu Odra-Niemen, gdzie realizuje wiele projektów dotacyjnych, koordynuje społeczną akcję Rodacy Bohaterom. Od lat kieruje wolontariatem sprawującym opiekę nad wrocławskim środowiskiem kombatantów i Sybiraków.

Alina Szeptycka

Pełnomocniczka Prezydenta Wrocławia ds. Równego Traktowania, Dyrektorka Biura ds. Równego Traktowania w Departamencie Różnorodności Społecznej Urzędu Miejskiego Wrocławia. Przewodnicząca Wrocławskiej Rady ds. Równego Traktowania, członkini Wrocławskiej Rady Kobiet. Trenerka antydyskryminacyjna, edukatorka, aktywistka. Ukończyła studia magisterskie na Wydziale Polonistyki na Uniwersytecie Jagiellońskim. Ma doświadczenia pracy w publicznym liceum, instytucji kultury, organizacjach pozarządowych oraz grupach nieformalnych. Od wielu lat zaangażowana w działania na rzecz społeczności LGBT+, kobiet (w tym przeciwdziałanie przemocy ze względu na płeć), a także osób z niepełnosprawnościami. Współzałożycielka Stowarzyszenia Kultura Równości (od 2014 r.) działającego na rzecz osób LGBT+. Przez kilka lat pracowała we wrocławskiej Fundacji Katarynka jako specjalistka od dostępności kultury. Jako trenerka ma doświadczenie w realizowaniu szkoleń z obszaru antydyskryminacji, DE&I (Diversity, Equity & Inclusion) oraz dostępności.

Joanna Wajda, wiceprezeska Fundacji Dom Pokoju. Prawniczka, mediatorka, trenerka Edukacji Pokoju i Mediacji Rówieśniczych. Zagorzała zwolenniczka edukacji antydyskryminacyjnej i metod partycypacyjnych, opartych na relacjach i poszanowania podmiotowości dzieci. To m.in. dzięki niej Konwencja Praw Dziecka zaczęła przemawiać językiem zrozumiałym dla najmłodszych. Dzieci są dla niej źródłem inspiracji oraz motywują do poszukiwań i innowacji. Autorka m.in. innowacyjnych warsztatów dla młodzieży, które towarzyszyły wystawie “Polska Gościnność” w Muzeum Współczesnym Wrocław. Z Fundacją Dom Pokoju związana od 2016 r., w której odpowiada za Pogotowie Mediacyjne i kwestie związane z edukacją.

Dorota Whitten, wiceprezeska Fundacji Dom Pokoju, socjolożka i mediatorka, zajmuje się transformacją konfliktu w przestrzeni społecznej. Zajmuje się edukacją szkolną, w tym zmianami postaw kadry pedagogicznej. Pracuje na rzecz przekształceń relacji społecznych. Jest zwolenniczką i propagatorką projektowania uniwersalnego, związanego z przestrzenią architektoniczną. Swoje działania zawodowe prowadzi na styku socjologii i mediacji – dziedzin, które uzupełniając się tworzą podwaliny pod budowanie dialogu wielopoziomowego w społecznościach lokalnych. Orędowniczka mediacji w budowaniu procesu partycypacji współzarządzania przestrzenią społeczną na poziomie miasta, osiedla, podwórka. Wspólnym mianownikiem jej wielokierunkowej i wielowymiarowej działalności pozostaje współczynnik humanistyczny.

Maja Zabokrzycka, prezeska Fundacji Dom Pokoju, z wykształcenia dziennikarka i specjalistka ds. PR. Zajmuje się budowaniem dialogu i pracą w społecznościach lokalnych. Specjalizuje się w rewitalizacji społeczno-gospodarczej – od 2010 roku, przez 9 lat, prowadziła Infopunkt Nadodrze, w który między innymi budowała sieć Artystyczne Nadodrze, a także zaangażowana była tworzenie programu rewitalizacji wrocławskiego Nadodrza. Zajmuje się także facylitacją dialogu i transformowaniem konfliktów w oparciu o metodologię Nansen Center for Dialogue and Peace.

Artem Zozulia

Pochodzi z Winnicy (Ukraina). W latach 2014-2022 pełnił funkcję dyrektora Konsulatu Honorowego Ukrainy we Wrocławiu. Od 2014 roku jest Prezesem zarządu Fundacji Ukraina. W Fundacji Ukraina odpowiada za główne obszary jej działalności, spójność procesów i realizację strategii organizacji, a także wytyczanie kierunków rozwoju. W ramach realizowanych działań stoi na straży wartości, neutralności politycznej oraz integracji międzykulturowej. Stale poszerza i buduje sieci kontaktów, dzięki którym rozwija działania i projekty Fundacji, przede wszystkim w zakresie adaptacji i usamodzielnienia cudzoziemców oraz tworzenia polityk migracyjnych. Nadzoruje działalność podległych jednostek działających przy Fundacji, w tym: Instytut Praw Migrantów oraz CUKR – Centrum Ukraińskie Kultury i Rozwoju. Do 2020 roku był Członkiem Rady Społecznej we Wrocławiu przy Rzeczniku Praw Obywatelskich.